Türkiye genelinde birçok sektörde yaşanan ara eleman sıkıntısı, her geçen gün daha da derinleşiyor. Artık bir tesisatçı, marangoz, terzi ya da elektrikçi bulmak adeta imkânsız hale geldi. Uzmanlar, bu gidişatın hem ekonomik hem de toplumsal açıdan ciddi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarıyor. Geçmişte 1970’li ve 1980’li yıllarda hemen hemen her mahallede mutlaka bir marangoz, bir terzi ya da bir ayakkabı tamircisi bulunurdu. Ancak günümüzde bu meslekleri yapanların sayısı hızla azalıyor. Gözlemler, toplumun büyük bir kısmının çocuklarını doktor, mühendis, avukat ya da savcı olarak görmek istemesiyle birlikte, ara mesleklerin göz ardı edildiğini ortaya koyuyor.
Tüketici Değil Üretici Nesil
“Doktorun çocuğu doktor, mühendisin çocuğu mühendis olur” anlayışıyla şekillenen yeni nesil tercihleri, üretimden uzak, hizmete dayalı bir toplum yapısını doğuruyor. Öte yandan, hemen hemen her ilde açılan üniversitelerle birlikte üniversite mezunu oranı artsa da, sahada çalışacak kalifiye teknisyen ve zanaatkâr eksikliği kronik bir hal almış durumda. Söküğümüzü dikecek terzi, tarlamızı sürecek çiftçi, musluğumuzu tamir edecek tesisatçı bulamayacağımız günler uzak değil. Eğer üretimden kopar, her şeyi hazır almaya yönelirsek, gelecek nesiller kendi ayakları üzerinde durmakta ciddi güçlükler yaşayabilir. Yetkililer ve eğitim politikaları belirleyiciler, mesleki eğitime gereken önemin bir an önce verilmesi gerektiği konusunda hemfikir. Aksi halde “ara eleman” sadece bir tanım değil, yok olmak üzere olan bir meslek grubunun adı haline gelecek.
Sadece Doktor Değil Teknik Personel de Hayati Önem Taşıyor
Sağlık sektörünün de en büyük sorunlarından biri ara eleman eksikliği. Uzman doktor ve hemşirelerin yanı sıra, teknikerler, hasta bakıcılar, laboratuvar çalışanları ve diğer sağlık destek personellerinin yetersizliği, sistemin işleyişini aksatıyor. Sağlık sektöründe kalite ve sürdürülebilirlik, yalnızca hekimlerle değil, bu alanda görev alan teknik ve destek personelle de sağlanıyor. Ancak son yıllarda bu alanda yetişmiş ara eleman bulmak giderek zorlaştı. Özellikle devlet ve özel hastanelerde, yoğun iş yükü ve düşük maaşlar nedeniyle birçok kişi sektörden uzaklaşırken, yeni nesil gençlerin bu alanlara yönelmemesi krizi derinleştiriyor.
İzmir’in ilk özel hastane kurucularından Central Hospital ve Basek Eğitim Kurumlarının Yönetim Kurulu Başkanı Op Dr. Özer Gürbüz yıllar önce bu konuyu dile getirmişti ve bir görüşmemizde aynen şöyle demişti: “Türkiye’nin gelecekte en önemli sıkıntılarından biri ara eleman olacak. Herkes üniversiteli olmak istiyor iyi hoş fakat düzenin yürümesi gerekiyor. Özellikle tarım, hayvancılık ve inşaat sektörünün gelecekteki en büyük sorunu ara elaman sıkıntısı olacak.” Dr. Özer Gürbüz’ün bu sözlerinin ardından yıllar geçti. Sağlıktaki başarılı çalışmalarının ardından Dr. Özer Gürbüz önce Mersinli’de, ardından Manisa’da ve Salihli’de ardı ardına meslek liselerini devreye soktu. Dr. Gürbüz gerçekten de 20 yıl öncesinden bu günleri görmüş ki birçok alanda meslek liselerini açarak başta sağlık ve hemşire olmak üzere; biyomedikal, tarım ve hayvancılık, elektrikli otomotiv, savunma sanayi, veterinerlik, elektrik elektronik gibi birçok alanda ara elaman yetiştiriyor. Bu alandaki uzmanlar meslek liseleri ve sağlık meslek yüksekokullarında verilen eğitimin güçlendirilmesi gerektiğini vurgularken, sektörde çalışan ara elemanların özlük haklarının iyileştirilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca bu meslek gruplarının toplumda daha görünür ve daha değerli hale gelmesi için kamuoyunda farkındalık çalışmaları yapılmasını öneriyorlar. Eğer ara eleman eksikliğine yönelik kalıcı çözümler üretilmezse, önümüzdeki yıllarda başta sağlık sisteminin işleyişi olmak üzere, tarımdan inşaat sektörüne kadar birçok alanda daha büyük sorunlar ortaya çıkacak gibi gözüküyor.
